Archeologia Podwodna

Dzisiaj chciałbym trochę popisać o specyficznym dziale zachowywania dziedzictwa przeszłości, a mianowicie zajmującego się szukaniem takowych pozostałości pod taflą wody. Na wstępie warto zaznaczyć że ta gałąź archeologi, która większości osób(w tym i  mi) kojarzy się z odnajdywaniem wraków i zatopionych miast na dnie mórz i oceanów oznaczać może równie dobrze eksplorowanie zbutwiałych szczątków dawnego mostu na malej rzeczce lub nurkowanie w studni w celu lokalizacji pojedynczych artefaktów. Mimo powyższego skupię się jednak na tych pierwszych. Na wody śródlądowe może przyjdzie inna pora. Do rzeczy: dzisiaj sporo czasu spędziłem na stronie podwodna.net która jest całkowicie poświęcona wymienionym powyżej zagadnieniom. Nie należy ona do tych obszernych dlatego już na początku mamy całą masę linków do różnych centrów naukowych, projektów podwodnych, wyszukiwarek wraków i innych tego typu rzeczy.  

No właśnie - wraki. Zatopione i powoli niszczejące statki najczęściej leżące na dnie ogromnych zbiorników wodnych. Od młodych lat tak samo jak całą rzesze innych ludzi pobudzały moją wyobraźnię jako wyjątkowe i można powiedzieć wręcz magiczne świadectwa minionych czasów(najlepszym przykładem takiego uczucia mogą być chyba pierwsze zdjęcia dziobu liniowca RMS Titanic wykonane przez ekspedycję Roberta Ballarda w latach 80). Gdańscy badacze teoretycznie są w bardzo dobrym położeniu do badania takich obiektów. Morze Bałtyckie jest przecież prawdopodobnie najbardziej obfitującym w zatopione statki akwenem na naszym globie, jednak w największej mierze przyczyniła się do tego ostatnia wojna światowa. Oczywiście głównym obiektem zainteresowań archeologów są o wiele starsze wraki których na naszych wodach też nie brakuje. Gdańsk w czasach nowożytnych był ważnym dynamicznie rozwijającym się ośrodkiem handlowym do którego wciąż napływały statki i łodzie z przeróżnymi towarami. Tak więc ich większość na dnie Zatoki Gdańskiej będzie pochodziła właśnie z tego okresu. Niestety bardzo dużo tego typu obiektów nie zachowuje się do naszych czasów, bo też trudno oczekiwać aby zbudowany w całości z drewna statek przez stulecia opierał się procesowi rozkładu w takim bogatym we wszelkie żyjątka środowisku. Dlatego bardzo często zamiast pięknego wraku archeolodzy badają skupisko drobnych artefaktów które są jego jedyną pozostałością. Wina nie zawsze leży po stronie natury, czasem to poszukiwacze skarbów chcąc dostać się do bogatego ładunku niszczą nic nie warty ich zdaniem kadłub który w tym akurat przypadku może być jedynym sposobem ustalenia rodzaju i chronologii danego statku. Ale czasami trafiają się prawdziwe perły które w połączeniu z fachową konserwacją i rekonstrukcją historyczną dają oszałamiające efekty(tak jak wyciągnięcie z dna i przekształcenie w muzeum XVII-wiecznego szwedzkiego okrętu wojennego 'Vasa' - zdjęcie poniżej). Ale to oczywiście wymaga ogromnych środków finansowych i nie mniejszego nakładu pracy.

  Uważam że strona podwodna.net jest dobra jeśli chodzi o krótkie zapoznanie się z tematem który prezentuje ona tym bardziej że zawiera odnośniki do stosownej literatury oraz wywiady z ludźmi którzy poświęcili swoje życie tej dziedzinie nauki. Warto więc moim zdaniem poświęcić jej nawet większą część dnia przed rzuceniem się w głębiny podwodnej archeologii.

Past Horizons - Adventures in Archaeology

Strona pasthorizon.com od razu wzbudziła moje zainteresowanie. Stało się tak za sprawą wizualnego wrażenia które podpowiedziało mi że jest to bardzo kolorowy i bogaty w grafiki twór którego miło się ogląda.  

Pomimo tego przepychu główne menu jest tu bardzo przejrzyste i proste w obsłudze. Oprócz dosyć obszernych popularnonaukowych artykułów i nowości z archeologicznego światka na Past Horizons można też znaleźć wywiady z różnymi ludźmi na temat konkretnych znalezisk lub bieżących tematów w owej dziedzinie. 

Strona ta wyposażona jest również w bardzo ciekawy element, jakim jest wyszukiwarka przyszłych projektów(np. prace wykopaliskowe lub konserwatorskie). Wyszukiwane rzeczy posiadają krótkie streszczenie danego projektu, nazwisko kierownika prac oraz odnośnik na stronę domową gdzie można zasięgnąć więcej informacji. Lokalizowane są one również na globalnej mapce podobnie zresztą jak każde odkrycie umieszczone na tej stronie. Przykładowo dla Polski zostały znalezione wykopaliska okresu wczesnego średniowiecza w Drawsku ktore mają odbyć się latem 2012 roku.

W lekkie rozbawienie wprowadził mnie natomiast inny element: pod jednym z głównym działów

zatytuowanym tools kryje się mały sklepik w którym można znaleźć wszelkiego rodzaju narzędzia pomocne przy eksploracji, konserwacji i dokumentacji artefaktów oraz innych znalezisk archeologicznych. Cóż, widać komercja czai się  wszędzie.

Nie rozpisując się za nadto, powyżej opisana strona jest według mnie prosta w nawigacji i jednocześnie bardzo pocieszna dla oka. Można na niej w sposób intuicyjny znaleźć całkiem sporo interesujących rzeczy. Jednak z całą pewnościa nie należy opierać się tylko na niej, ponieważ zawarte tu informacje sprawiają wrażenie dobieranych pod względem dużej popularności wśród zwykłych czytelników. Także na Past Horizons raczej nie należy spodziewać się tych mało spektakularnych, ale równie ważnych z naukowego punktu widzenia odkryć z minionej przeszłosci.

archaeology.ws

Dzisiaj chciałbym się zając recenzją powyżej wymienionej strony. Jednak na waszym miejscu nie sugerowałbym się nią za bardzo ponieważ jest to moja pierwsza próba opisania jakiejkolwiek strony internetowej. Tak więc oprócz czytania tego tekstu zachęcam również do wbicia wymienionego adresu do swojej przeglądarki internetowej i wyrobienia na jego temat swojej własnej opini.

 Archaeology.ws jest obszerną przeglądarką archeologicznych znalezisk z całego świata. Wchodząc na nią  potrzebowałem dłuższej chwili aby odnaleźc się  w rozbudowanym interfejsie strony głównej. Największym działem jest tutaj 'Wold Archeology News'. Uwagę przykuwa w nim obraz globu zapożyczony z Google Maps na którym są zaznaczone archeologiczne odkrycia z ostatniego tygodnia. Widoczne sa one również poniżej w formie chronologicznej listy artykułów. Tematyka jest ogólna. Można tu znaleźc wieści zarówno na temat XVIII-wiecznego statku znalezionego w Nowym Yorku jak i pracowni wyrobu narzędzi krzemiennych sprzed 100000 lat odkrytej w południowej Afryce. Same artykuły sa krótkie i posiadają charakter popularnonaukowy. Te bardziej spektakularne przyozdabiane są zdjęciami z wykopalisk, filmikami, a w jednym natrafilem nawet na rekonstrukcję okolic kręgu megalitycznego Stonehenge wykonaną w 3D i umieszczoną na stronie w formie wideo. Tak więc informacje w nich zawarte mają dac czytelnikowi ogólne pojęcie o tym co się dzieje w archeologicznym światku ale dla nas, pilnych studentów tej dziedziny będą one mało przydatne. 

                                         

Z uwagi na to iż jest to angielska strona, nie powinno nikogo dziwic że najwiecej uwagi poswięcone jest tu Wielkiej Brytanii. Znajdziemy tutaj osobny dział dla słynnego Stonehenge, kalendarz wszelkich konferencji i spotkań natury archeologicznej odbywajacych się w  UK. Może o tym świadczyc również fakt że wszystkie artykuły znalezione poprzez tą stronę beda w języku angielskim. 

Oprócz głównego działu znajdziemy również sporą ilośc mniej i bardziej przydatnych dodatków. Mamy tu np. listę książek z polecanych przez wybinych angielskich specjalistów, mozliwośc wysłuchania transmisji BBC o tematyce historycznej i archeologicznej, czy nawet informacje dla ludzi pragnących kształcic się w tym kierunku. Pożyteczna jest wyszukiwarka współpracująca z Google która pozwala przeszukiwac całą

stronę za pomocą słów kluczowych. Przypadły mi też do gustu odnośniki do innych wyszukiwarek o podobnym charakterze(widac twórcy tejże strony nie uważają że mają monopol na wieści archeologiczne). 

                        

 Oceniając stronę kryjaca się pod adresem archaeology.ws trzeba pamiętac że raczej nigdy nie miała byc ona ścisłym kompendium wiedzy archeologicznej. Jest to po prostu zbiór mniej lub bardziej spektakularnych newsów z paru ostatnich lat, które przedstawione w ciekawy sposób mogą zainteresowac zwykłych zjadaczy chleba tą dziedzina nauki. Patrząc z tej perspektywy uważam że strona ta jak najbardziej może spełnic takie zadanie chociaż zawiera sporo niepotrzebnych dodatków i może dlatego jej budowa wydaje mi się za skomplikowana.